Diz eklemleri, sahip oldukları özel yapı sayesinde bacak kemikleri ile birlikte vücut ağırlığının önemli bir bölümünü taşırlar. Diz eklemlerinin içerisinde, eklem hareketlerini kolaylaştıran ve kemiklerin birbirlerine sürtünerek zarar görmelerini engelleyen eklem sıvısı yer alır. Bu sıvı ilerleyen yaş ve kireçlenme gibi faktörler sonucu zaman içerisinde bozulabilir.
Sıvının içeriğinin bozulması, kayganlaştırıcı ve eklemi besleyici özelliğinin azalmasına neden olur. Buna bağlı olarak da dizde ağrı, hareket kısıtlılığı ve dizde kilitlenme (takılma hissi) gibi şikâyetler ortaya çıkabilir. Dizde sıvı kaybı tedavisi, bu şikâyetlerin giderilmesi ve bireyin yaşam kalitesinin arttırılması amacıyla yapılır.
Dizde Sıvı Kaybı Nedir?
Aslında dizde sızıda azalma olmaz, sıvının içeriğindeki bozulma olur. Halk arasında bahsedilen “dizde sıvı kaybı”, diz ekleminde bulunan eklem sıvısının çeşitli sebepler sonucu özelliğini kaybetmesidir. Kayganlaştırıcı bir yapıya sahip olan bu sıvının bozulmasıyla birlikte eklem hareketleri sırasında kemikler arasındaki sürtünme artar. Bu da merdiven inip çıkma, dizleri bükme ve benzer faaliyetler sırasında ağrıya yol açabilir. Tedavi ile bu şikâyetlerden kurtulmak mümkündür.
Diz ve omuz gibi hareketli eklemler, kendilerini maruz kaldıkları basınç ve stresten korumak için bir çeşit eklem sıvısına sahiptir. Eklem sıvısı yaşlanma veya bazı sağlık sorunları nedeniyle zaman içerisinde işlevsiz hale gelebilir. Bu duruma halk arasında dizde sıvı kaybı denir. Dizde aslında sıvı miktarında kayıp yoktur ama eklemi yağlayan sıvının kalitesinde bozulma mevcuttur. Dizde sıvı kaybı tedavi edilmesi gereken bir sağlık sorunudur.
Dizde Sıvı Kaybı Neden Olur?
Eklemde kırıklar, kireçlenme veya yaşlanma gibi birçok unsur dizde sıvı kaybının nedeni olabilir. Çoğu durumda dizde sıvı kaybı yaşlanmanın doğal bir sonucu olarak ortaya çıkar. Ancak arkasında başka bir sağlık sorunu yatıyor olabilir.
Dizde sıvı kaybı, aslında diz eklemlerindeki sıvının azalması anlamına gelmez. Eklemler hareketleri koruyacak sıvılar ile kaplıdır. Bu sıvılara sinovyal sıvı denir. Sinovyal sıvının belirli bir akışkanlıkta olması gerekir aksi takdirde işlevini yerine getiremez. Dizdeki sıvı kaybı sorununun asıl nedeni, eklemlerin hareketlerini kolaylaştıran sinovyal sıvının kalitesindeki düşüştür. Bunun birkaç nedeni bulunur. Sıvı yeterli “kıvamda değilse eklemler zaman içinde sürtünmeye bağlı olarak tahrip olur. Bu duruma halk arasında diz sıvı kaybı denir.
Dizde sıvı kaybı için diğer olası nedenler şunlardır:
Kireçlenme (Osteoartrit)
Osteoartrit bir çeşit eklem aşınmasıdır. Genellikle eklemlere uygulanan sürekli stresin bir sonucu olarak ortaya çıkar ve dizde sıvı kaybına neden olabilir. Çoğu zaman diz ve ayak eklemlerinde görülür. Kıkırdaktan başlayan bozulma eklem bölgesinin giderek tahrip olmasına yol açar ve dizde sıvı kaybına neden olur.
Diyabet (şeker hastalığı)
Diyabet vücudun çoğu bölgesini etkileyen bir sağlık sorunudur. Kan şekerinin kontrol altına alınamadığı bu sağlık durumu diz sıvı kaybı da dahil vücudun herhangi bir bölgesine zarar verebilir.
Yaşlanma
Yaşlanma diz sıvı kaybı için en yaygın nedenlerden bir tanesidir. Dizde sıvı kaybı yaşayan hastaların büyük çoğunluğu 50 yaşından büyüktür. Bu, vücudun yaşlanmayla birlikte getirdiği doğal bir durumdur. Yaşın ilerlemesi ile birlikte diz eklemlerindeki sıvı, işlevini yitirmeye başlar. Bunun nedeni, sinovial sıvının işlevini yerine getirecek kadar kaliteli olmamasıdır. Aslında bir sıvı kaybından bahsetmek doğru olmaz. Yalnızca sıvının kalitesinde bir düşüş gözlemlenir.
Sürekli Stres
Her ne kadar farkında olmasak da dizler yaşam boyu vücudun ağırlığını taşırlar. Kişinin dizlerine sürekli stres uygulaması, onu basınca ve ağırlığa maruz bırakması, zaman içerisinde diz eklemlerine zarar verebilir. Özellikle ağır egzersizler içeren bazı spor alanları daha büyük bir risk teşkil eder.
Obezite – Yaşam Alışkanlıkları
Dizlerin sürekli yüksek ağırlıklara maruz bırakılması eklemlerin uzun yıllar içerisinde doğal durumundan daha hızlı tahrip olmasına neden olabilir. Bu nedenle obezite veya yüksek vücut ağırlıkları eklemlerin daha erken zarar görmesine, dolayısıyla diz sıvı kaybına neden olabilir.
Diz Sıvı Kaybı Belirtileri Nelerdir?
Dizde sıvı kaybı, ilk olarak ağrı ve şişlik gibi belirtiler gösterir. Karakteristik olarak ağrı hareketlilik ile doğru orantılı olarak artar. Hasta ağrıyı çoğu zaman dizlerini kullanması gereken hareketleri yaparken hisseder. Sıvı kaybı ilerledikçe şikayetler da kötüleşir.
Diz sıvı kaybı belirtileri şunlardır:
- Hareket sırasında ağrı (merdiven çıkmak gibi)
- Dizlerde şişlik
- Harekette kısıtlanma
- Dizde çıtlama benzeri sesler
- Dizde kilitlenme veya takılmalar
Çoğu hasta merdiven çıkma gibi gündelik işler sırasında ağrı şikayetinden yakınır ve bunun yaşlılık ile ilgili olduğunu düşünür. Ancak bu durum dizlerde sıvı azalmasına işaret edebilir. Eklem sıvısının kalitesinin azalması tedavi edilmediğinde daha ciddi sonuçlara yol açabilir. Diğer taraftan ilerleme ile birlikte semptomlar da kötüleşebilir.
Genç Yaşta Dizde Sıvı Kaybı Nasıl Anlaşılır?
Dizdeki sıvı kaybının nedeni büyük oranda yaşlanmadır. Yaşlanma ile birlikte eklem sıvısı görevini yapamayacak hale gelir ve bu durum eklemlerin tahrip olmasına yol açar. Ancak bazı durumlarda gençlerde de diz sıvı kaybı görülebilir. Genç yaştaki sıvı kaybı ağrı şişlik, harekette kısıtlanma gibi belirtiler verir.
Gençlerde sıvı kaybı için en büyük neden ağır egzersizlerdir. Vücut geliştirme gibi yoğun antrenman programlarının bilinçsizce ve uzun süreler boyunca kullanılması, diz eklemlerine zarar verir. Bu nedenle hangi egzersiz programının seçileceğine uzman bir kişi karar vermelidir.
Hareketsizlik ve obezite gibi nedenler de gençlerde diz sıvı kaybına neden olabilir. Bilinenin aksine hareketsizlik, eklem sıvısı azalmasına yol açabilir. Özellikle görece zayıf ve kasları güçsüz olan gençlerde hareketsiz kalmaya bağlı sıvı azalması olabilir. Diğer taraftan obezite gibi vücut ağırlığını artıran bazı sağlık sorunları diz eklemlerinin zaman içerisinde tahrip olmasına yol açarak sıvı azalmasına neden olabilir.
Bazı insanlar genetik olarak sıvı azalmasına daha yatkındır. Genç yaşta dizde sıvı azalması, herhangi başka bir neden yokken ortaya çıkabilir ancak bu durum oldukça nadir görülür. Düzenli beslenmek, uygun egzersizleri yapmak ve sağlıklı yaşam alışkanlıkları geliştirmek genç yaşta ve ileride sıvı kaybını önleyebilir.
Genç yaşta diz sıvı kaybı anlaşılması için ağrı ve şişlik gibi belirtileri olan hastalar “eklem sıvı kaybı testi” yaptırabilir. Bu test kısa sürede yapılır ve eklem sıvıları hakkında detaylı bilgiler verir.
Dizlerdeki Sıvı Kaybının Riskleri Nelerdir?
Dizlerdeki sıvı kaybı zamanla ilerleyerek hareket kısıtlılığına; ağrı ve şişlik gibi semptomların artmasına yol açabilir. Oluşturduğu en büyük risk zamanla tahrip olan eklemlerin artık harekete imkan vermeyecek hale gelmesidir. Bu durumda hasta merdiven çıkmak, yürümek gibi günlük işlerini yapamaz hale gelebilir.
Sinovyal sıvı (eklem sıvısı) eklemler arasında bulunan kıkırdaktan salgılanır. Zaman içerisinde hasar gören kıkırdak dokusu sıvının salgılanmasını sağlayamaz ve böylece dizde sıvı eksikliği ortaya çıkar. Sıvı eksikliği eklemlerin hareketlerini zorlaştırır. Birbirine temas eden eklemler tahrip olur ve aralarında bir boşluk oluşur. Böylece dizdeki hareket kısıtlanır. Hasta, dizlerini bükemez, yürümekte zorluk çeker ve hareketliliği arttıkça ağrı hissetmeye başlar.
Eklem sıvısını azalması kireçlenme oluşması riskini de taşır. Hasar gören kıkırdak doku osteoartrit denilen kireçlenmeye neden olabilir. Tedavi edilmeyen osteoartrit zamanla eklem çevresindeki kemiklerin parçalanarak burada bir enfeksiyon oluşmasına neden olabilir.
Ameliyatsız Diz Sıvı Kaybı Tedavisi Nasıl Yapılır?
Dizde sıvı eksikliği tedavisi için enjeksiyon içeren tıbbi tedaviler ve ev tedavileri mevcuttur. Bu tedaviler hyaluronik asit enjeksiyonu, PRP, kök hücre enjeksiyonu; egzersizler, diyet ve kilo kontrolünü içerir. Çoğu zaman fizik tedavi ve enjeksiyon tedavileri birlikte uygulanır. Bu sayede işlemin daha kalıcı olması sağlanır.
Enjeksiyon tedavileri
Bu tedavileri anlamadan önce, dizde sıvı azalmasının aslında sıvı miktarında bir değişiklik yaratmadığı bilinmelidir. Sinovyal sıvı kaybı, sıvının koruyucu özelliğini kaybetmesi anlamına gelir. Bazı enjeksiyonlar, koruyucu özelliğini kaybetmiş sıvı yerine eklemlere transfer edilebilir.
Hyaluronik Asit Enjeksiyonu (horoz ibiği iğnesi)
Diz sıvı kaybı tedavisinde genellikle hyaluronik asit içeren enjeksiyonlar kullanılır. Hyaluronik asit eskiden horoz ibiği iğnesi olarak da bilinirdi. Normal şartlar altında sinovyal sıvının bu maddeyi üretebilmesi gerekir ancak sıvı kaybı durumunda hyaluronik asit üretilemez veya az miktarda üretilir. Bu nedenle dışarıdan alınması gerekir
Dizde sıvı kaybının tedavisinde kullanılan hyaluronik asit, tek doz veya 3 doz halinde verilebilir. Genellikle daha az zahmetli olduğundan tek doz olarak uygulanır. Aslında enjeksiyonların içeriği aynıdır fakat içerisinde bulunan maddelerin yoğunluğu değişir. Hyaluronik asit ile diz sıvı kaybı tedavisi eğer hasta egzersiz yapıyor, kilosuna dikkat ediyor ve dize sürekli stres uygulamıyorsa 1 yıl veya biraz daha uzun süre için dizlerdeki ağrı ve hareket kaybını önleyebilir. Ancak fizik tedaviye devam etmeyen hastalarda bu süre 5 aydan daha kısa olabilir.
PRP (Trombositten Zengin Plazma)
PRP hastanın kendi kanından elde edilen ve büyüme faktörleri içeren bir karışımdır. Çoğu zaman estetik cerrahi alanında doku yenilenmesi için kullanılır. PRP dizdeki sıvı kaybı için de bir tedavi seçeneği sunar. Bu bölgeye enjekte edilen trombositten zengin plazma, eklemlerin yenilenmesine yardımcı olur. Bu tedavi daha çok genç yaşta dizde sıvı kaybı yaşayan hastalar için uygundur. Bazı durumlarda bir ek tedavi yöntemi olarak kullanılabilir.
Kök Hücre Enjeksiyonu
PRP gibi kişinin kendisinden elde edilen bir enjeksiyon türüdür. Göbek yağından ya da kemik iliğinden elde edilen kök hücreler özel işlemden geçirilerek eklem içine enjekte edilir. Bu enjeksiyon da eklemde ağrının azalmasına ve kıkırdağın yenilenmesine yardımcı olabilir.
Ev Tedavileri
Dizdeki sıvı kaybı için tıbbi tedavilerin yanında gündelik yaşam alışkanlıkların değiştirmek, egzersizler, spor ve diyet programları gibi ek tedavilere de ihtiyaç duyulur. Tedavide kullanılan enjeksiyonların uzun süre etki etmesi için ek tedavilere de dikkat edilmesi gerekir.
Kilo Vermek
Kilo artışı, doğal olarak dizlere binen yükü de artırır. Bu durum diz eklemlerinin zaman içerisinde tahrip olmasına neden olur. Kilo vermek dizdeki sıvı kaybı tedavisi için olumlu sonuçlar doğuracaktır. Kilo veren hasta, dizlerine eskisi kadar baskı uygulamadığı için, iyileşme süreci hızlanır.
Diyet
Dizdeki sıvı kaybı için D vitamini almak veya bol su tüketmek gibi beslenme alışkanlıkları kazanmak, sıvı kaybı sürecini yavaşlatabilir. Doktorun önerdiği diyet programına uymak, diğer tedaviler ile birlikte dizlerdeki sıvıyı artırmak için faydalı olabilir.
Diz eklemi sıvı kaybı için iyi gelebilecek bazı yiyecek ve takviyeler şunlar olabilir:
- Sarımsak
- Soğan
- D vitamini
- Omega 3 takviyesi
- Fındık
- Bazı meyveler
*Hangi besin ve takviyelerden ne ölçüde tüketileceğini öğrenmek için bir hekime danışılmalıdır.*
Dizde Sıvı Kaybı İğnesi Nasıl Yapılır?
Dizde sıvı kaybı için uygulanacak enjeksiyon tedavisi yapılırken şu adımlar izlenir:
- Doktor, hastanın dizini temizler. Böylece enjeksiyon sırasında herhangi bir enfeksiyon oluşması riskine karşı önlem alınır.
- Diz bölgesi lokal anestezi kullanılarak uyuşturulur. Hasta herhangi bir ağrı hissetmez.
- Enjeksiyon iğnesi ile diz eklemine girilerek hyaluronik asit,PRP ya da kök hücre ekleme enjekte edilir.
- Tüm işlem yaklaşık olarak 5 dakika sürer ve klinik ortamında uygulanabilir.
- İşlem bittikten sonra bölge temizlenir ve kapatılır. Hata, gündelik hayatına devam edebilir.
Hyaluronik asit uygulaması tek doz veya birden fazla doz halinde uygulanabilir. Hangi sıklıkla uygulanacağı çoğu zaman hastaya göre değişir. Her iki uygulama sıklığı da yakın oranda başarı sağlar. Ancak tek doz uygulanan hyaluronik asit enjeksiyonu daha az yorucu olduğundan genellikle bu yöntem tercih edilir.
Dizde Sıvı Kaybı İğnesi Fiyatları
Dizde sıvı kaybı için kullanılan enjeksiyonların birden farklı çeşidi bulunur. Bu çeşitler, içerisindeki maddelerin yoğunluğuna göre değişir. Dizde sıvı kaybı iğnesi fiyatları da bu nedenle değişkenlik gösterir. Bazı durumlarda 3 doz; bazı durumlarda ise tek doz halinde yapılan bu enjeksiyonların maliyetleri aynı olmayacaktır. İlaçların içerikleri aynıdır ancak doz miktarı arttıkça fiyatların düşmesi olasıdır. Çoğu insan daha az zahmetli olduğu için tek dozluk uygulamaları tercih eder.
Sıkça Sorulan Sorular
Dizde Sıvı Kaybı Ağrı Yapar Mı?
Eklem sıvısı kayganlaştırıcı ve koruyucu etkisini kaybettiğinde eklemlerdeki sürtünme artar. Bu durum zaman içerisinde diz eklemlerin tahrip olmasına, ağrı, şişlik gibi semptomların ortaya çıkmasına neden olur. Dizde sıvı kaybı için en karakteristik belirti ağrıdır.
Diz Sıvı Kaybı Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Diz sıvı kaybı tedavi edilmediğinde, diz eklemlerinin hareketi büyük ölçüde kısıtlanır. Hasta, artık merdiven çıkmak ve dizlerini bükmek gibi gündelik işleri dahi yapamaz hale gelir. Diz sıvı kaybı tedavi edilmediği zaman kireçlenmeye de sebebiyet verebilir.
Dizdeki Sıvı Kaybına Yürüyüş İyi Gelir Mi?
Dizlerdeki sıvı kaybı için yürüyüş faydalıdır. Ancak tıbbi tedaviler ve fizik tedavi de gerekli olabilir. Hareketsiz kalmak dizdeki sıvı kaybını artırabilir ancak fazla hareketli olmak da tehlikelidir. Doktor, hasta için en uygun egzersiz programını hazırlayacaktır.
Dizlerde Sıvı Kaybı Olmaması İçin Ne Yapılmalı?
Dizlerde sıvı kaybı olmaması için bol sıvı tüketmek, doktor gözetiminde D vitamini ve omega 3 gibi besin takviyeleri almak; düzenli egzersiz yapmak ve kilo alımını engellemek oldukça faydalı olacaktır. Aynı zamanda ağır egzersizlerden kaçınmak da gerekebilir.
Dizde Sıvı Kaybının Bitkisel Tedavisi Var Mı?
Dizde sıvı kaybının bitkisel bir tedavisi yoktur. Bitkisel madde içerikli kürler veya ‘’alternatif tedavi’’ uygulamaları hastalıkları tedavi etmek için yeterli değildirler. Hatta bazı durumlarda çok daha olumsuz ve tehlikeli sağlık sorunlarına yol açabilirler. Bu yüzden dizde sıvı kaybı gibi ortopedik rahatsızlıklara sahip olan bireylere, alanında uzman bir ortopedi doktoru ile görüşmeleri önerilir.
Dizde Sıvı Kaybı Nasıl Giderilir?
Dizde sıvı kaybını gidermek için çeşitli egzersizlere ve tedavi uygulamalarına başvurulabilir. Tedavi uygulamaları rahatsızlığı büyük oranda ortadan kaldırırken, fizik tedavi uygulamaları ise iyileşme sürecini destekler.
Dizde Sıvı Kaybı Tedavisi Ne Kadar Sürer?
Dizde sıvı kaybını tedavi etmek için yapılan iğne ile sıvı takviyesi gibi uygulamalar, belli bir süre boyunca etkili olurlar. Yani bu uygulamaların belli periyotlarla tekrarlanması gerekir. Ekleme iğne ile sıvı takviyesi uygulamasının etkileri yaklaşık 6 ay kadar devam eder. Daha sonra ise hastaların, yeniden rahatsız edici belirtilere sahip olmamak için iğne tedavisini tekrarlatmaları gerekir.
Dizde Sıvı Kaybı Tedavisi Nasıl Yapılır?
Dizde sıvı kaybı tedavisi, doktor tarafından hastaya özel olarak planlanır. Bu planlama kapsamında hastanın yaşam tarzında bazı değişiklikler yapılabilir. Bireyin beslenme alışkanlıkları düzenlenebilir, özel egzersiz çalışmalarına başlanabilir ve kemik sağlığı için önemli olan vitamin takviyeleri yapılabilir. Bunlara ek olarak eklem sıvısı enjeksiyonu tedavisine başvurulabilir. Bu tedavi sayesinde azalmış olan eklem sıvısına, özel enjeksiyon uygulamaları ile takviye yapılır. Böylece kemiklerin birbirlerine sürtünmeleri önlenir ve buna bağlı ortaya çıkan şikâyetler giderilir. Eklem sıvısı enjeksiyonunun etkileri, daha önce de bahsettiğimiz gibi yaklaşık 6 ay kadar devam eder. Daha sonra bu işlemin tekrarlanması gerekir.
Dizde Sıvı Kaybı İğnesi Zararları Nelerdir?
Dizde sıvı kaybı iğnesinin ciddi bir zararı veya yan etkisi yoktur. Enjeksiyon uygulamasının ardından, bölgede hafif bir ağrı hissi deneyimlenebilir. Eklem bölgesinde, birkaç gün içerisinde kendiliğinden geçen kızarıklıklar oluşabilir. Bunlar haricinde eklem sıvısı enjeksiyonu son derece güvenilir ve etkilidir.