Ayak Bileği Kırıkları

Ayak bileği kırıkları; ayak bileğinin tibia, fibula veya talus adı kemiklerinde görülebilen, hasarlardır. Ayak bileğinin darbeye maruz kalması, çarpma ve düşme sonucu her yaşta görülebilen bir rahatsızlıktır. Ancak ayak bileğinin sürekli hareketli olması, çarpma ve düşme riskleri nedeniyle sporcularda daha sık görülür.

Ayak bileği kırılması, bilekte görülen ödem ve ağrı ile kendini belli eder. Bu şikâyetler, bazı durumlarda doku ve bağ zedelenmeleri ile de karıştırılabilir. Bu nedenle ayak bileği kırığından şüphelenildiği anda, zaman kaybetmeden, uzman bir ortopedi doktoruna başvurulması gerekir. Tedavi sürecinde alçılama ya da kemiklerin onarılmasını hedefleyen cerrahi yöntemler uygulanabilir.

Ankara ayak bileği kırığı tedavisi hakkında daha fazla bilgi almak için Prof. Dr. Hakan Özsoy ile iletişime geçebilirsiniz.

Ayak Bileği Nasıl Kırılır?

Ayak bilekleri; tibia, fibula ve talus isimli 3 kemikten oluşur. Ayak bileğinin iç taraftaki kemikli kısmı medial malleol olarak bilinir. Dış kısmındaki kemik ise fibuladır ve ayak bileğinin yan kısmındaki çıkıntıyı oluşturur (en uç kısmı lateral mallol olark da bilinir). Ayak bileğinde görülen kırıkların büyük bir kısmı ise tibia kemiğinde görülür. Bu kemik; halk arasında “kaval kemiği” olarak da bilinmektedir.

Ayak bileği kırıkları, genellikle şiddetli bir burkulma sonucunda oluşur. Ancak yaşlı kişilerde, kemiklerin direncini kaybetmesi ya da kemik erimesine bağlı olarak daha basit burkulmalarla da ortaya çıkabilir.

Ayak Bileği Kırığı Belirtileri Nelerdir?

Ayak bileği kırılması sonucu hastalar şiddetli bir acı ve ağrı duyarlar. Burkulma sırasında bilekten gelen sesi hissederler. Ayak bileğinin hareket fonksiyonu tamamen kısıtlanır ve hasta deforme olan bilekten güç alamaz. Lateral malleoldeki bazı basit kırıklarda hastalar kırılmasına rağmen zor da olsa üzerine basabilirler.

Ayak bileğinde şiddetli ağrı
Darbe anında ya da darbeden birkaç saat sonra oluşan ağrı, şişme ve morarma
Bileğin görünümünde değişiklikler
Ayak bileğinin gücünü kaybetmesi kırıkların yaygın belirtileridir.

Bununla birlikte darbenin şiddetine bağlı olarak, bileği saran tendon ve bağlarda da hasar meydana gelebilir. Bu durumda hastanın hissettiği ağrı ve acı da artabilir.

Ayak Bileği Kırığı Tanısı Nasıl Konur?

Ayak bileği kırığı belirtileri, ilk muayenede bağ/tendon yaralanmasına benzetilebilir. Bu nedenle kırık tanısı koyabilmek için mutlaka Röntgen grafileri ile görüntüleme yapılması gerekir. Gerek duyulursa kırığın 3 boyutlu görülmesi ve çevre yumuşak dokuların incelenmesi için BT (Bilgisayarlı Tomografi) ve/veya ve MR (Manyetik Rezonans) tetkikleri yapılabilir. Eğer ayak bileği kırığı şüphesi varsa, ayağın en kısa sürede hareketsiz hâle getirilmesi, soğuk kompres yapılması gerekir. Bu süreçte, eklemdeki dokuların durumu incelenerek, hasta için en uygun tedavi yöntemine karar verilebilir.

Ayak bilek kırığının (fibula ve tibia-medial malleol) Röntgen grafi görüntüsü.

Ayak bileği kırığının 3 Boyutlu Bilgisayarlı Tomografi Görüntüsü

Ayak Bileği Kırıkları Nasıl Tedavi Edilir?

Ayak bileği kırığı tedavisinde esas belirleyici olan;

Kırığın ayrılma miktarı
Eklem yüzeyine etkisi
Bağ/tendon problemlerinin olup olmadığıdır.

Eğer kırık kemikler birbirinden ayrılmamışsa alçılama ile başarılı sonuçlar elde edilebilir. Alçı yerine giyilip çıkarılabilecek alçı botları da kullanılmaktadır. Ancak kemikler birbirinden ayrılmışsa, ayak bileğinde şekil bozukluğu varsa cerrahi gerekir.

Alçı ile tedavi edilebilecek bir fibula (lateral malleol kırığı).

Ayak Bilek Kırığında Cerrahi Tedavi nasıl olur?

Kırılan ve ayrılmış olan kemikler cerrahi olarak yerleştirilir ve çoğunlukla titanyum olan metallerle tespit edildi. Bu materyaller plaklar, vidalar ve tellerdir. Kırılan kemiklerin yanında kopan bağları tespit etmek için ankor denilen ucunda dikişler olan metaller kullanılabilir.

Ayak Bileği Kırığı Ne Zaman İyileşir?

Bu sürenin; hastanın yaşı, cinsiyeti, kırığın durumu ve tendon/bağ zedelenmesinin olup olmamasına bağlı olduğunu söyleyebiliriz. Ayak bileği kırığı ister alçılama ile ister cerrahi ile tedavi edilsin, tedaviden sonra rehabilitasyon sürecine başlanmalıdır. Rehabilitasyonda yapılacak egzersizler ve dokuların egzersizlere cevap verme hızı ise farklıdır. Ancak genel olarak söyleyecek olursak; alçılama tedavilerinde 2-3 ay içerisinde sonuç alınabilirken; ameliyat sonrası tamamen iyileşme 4-5 ayı bulabilir.

Ayak bileği kırığının iyileşme sürecini etkileyen faktörler;

Kırıkta parçalanmanın fazla olması,
Kırığın eklem içlerini etkilemesi
Sigara kullanımı
Vücuttaki enfeksiyonlar, otoimmün (bağışık sistemi) hastalıkları ve metabolik rahatsızlıklar
A,C,D gibi kıkırdak – kemik sağlığı için önemli vitaminlerin eksikliği

Ankara Ayak Bileği Kırığı Tedavisi

Ayak bileği kırıklarının tedavisi, her yaşta birey için zorlu ve önemli bir süreçtir. Bu nedenle tedavi sürecinin oldukça özenli planlanması, tedavi sürecinde hasta öyküsünün de dikkatlice değerlendirilmesi önemlidir.