Düz Tabanlık

Düz tabanlık Oldukça yaygın rastlanan bir ayak şekil bozukluğudur. Çoğu zaman hiçbir belirti göstermez ve hatta tedavi edilmesi dahi gerekmez. Ancak bazı durumlarda ayakta ağrı ve yürüme bozukluklarına ve aynı zamanda kalça ve diz rahatsızlıklarına neden olabilir.

Düz Tabanlık Nedir?

Düz tabanlık veya pes planus, yetişkinlerde ve çocuklarda ayak tabanının çökmesine neden olan bir çeşit kas iskelet problemidir. Oldukça yaygın bir durumdur ve çoğu zaman ağrı olmaz. Bu nedenle genellikle herhangi bir tedavi uygulanmasına gerek duyulmaz.

Düz tabanlık ayağın alt kısmında bulunan kavisin çökmesi ve buna bağlı olarak ayak tabanının zemine paralel hale geldiği bir ayak hastalığıdır. Buna neden olan birden fazla durum bulunur ancak çoğu zaman ayak kemiklerini bir arada tutan bağların gevşekliği ile ilgilidir. Çoğu insan ayak tabanındaki bu düzleşmeden rahatsız olmaz. Yine çoğu vakada ağrı şikayetine rastlanmaz. Ancak tedavi edilmeyen düz taban nadiren vücudun diğer bölgelerinde de anatomik bozuklukların ortaya çıkmasına neden olabilir.

Düz tabanlık nasıl anlaşılır, evde düz tabanlık testleri

Düz Tabanlık Neden Olur?

Düz tabanlık oluşması için birden fazla neden bulunur. Çoğu zaman, ayaktaki bağlardaki zayıflık ya da gevşeklik ile ilgili olarak ortaya çıkar ancak Marfan sendromu gibi bazı genetik hastalıklar ve zaman içinde gelişen diğer sağlık sorunları düz tabanlık oluşmasına neden olabilir.

Bebeklerde ve çocuklarda düz tabanlık olması normal sayılır. Bu durum genellikle 2 ila 3 yaşına kadar devam eder ve sonrasında düzelir. Aslında bebeklerde görülen bu durum fazladan yağ dokusu ve kemik gelişiminin henüz tamamlanmamış olması ile ilgilidir ve belirli bir yaştan sonra kendiliğinden kaybolur.

Risk Grubu Hastalıkları

Düz tabanlık kimi zaman risk grubundaki hastalarda görülür. Obezite ve diyabet (şeker hastalığı) gibi sağlık sorunları zaman içerisinde kişide düz tabanlık gelişmesine neden olabilir.

Düz tabanlık oluşması için risk taşıyan bazı hastalıklar ve durumlar şunlardır:

  • Eklem iltihabı
  • Yaşlanma
  • Diyabet
  • Bazı genetik hastalıklar
  • Yaralanma ve Yaşlanma

Yaralanmalar ve yaşlanma gibi doğal nedenler de düz tabanlık gelişmesine neden olabilir. Ayak tendonlarına zarar veren herhangi bir zedelenme veya yaralanma, zaman içinde bu durumun gelişmesine neden olabilir. Diğer taraftan yaşlanma yine bağlardaki zayıflamalar nedeniyle düz tabanlığa sebep olabilir.

Düz Tabanlık Nasıl Anlaşılır?

Düz tabanlık genellikle herhangi bir fiziki muayene olmadan kişinin kendisi veya ebeveynleri tarafından anlaşılır. Çoğu zaman yürüyüşte içe basma, ayakkabıların daha çabuk deforme olması ve kimi zaman bilek ve ayakta ağrı gibi belirtiler, düz tabana işaret edebilir. Kesin tanının konulması için görüntüleme yöntemlerinin kullanılması gerekir.

Düz tabanlık genellikle belirti vermez. Bu nedenle özellikle belirli tiplerinde, anlaşılması güç olabilir. Hastaların büyük çoğunluğu düz tabanlık yaşar ancak bunu bilmezler. Kendi teşhisini koyan hastalarda düz tabanlık bariz olarak belli olma eğilimindedir. Ağrı bulgusu vermeyen düz tabanlık çoğunlukla esnek düz tabanlıkla ilgilidir. Rijit (sert) tipi belirti gösterebilir.

Ev Testleri

Düz taban durumunun evde anlaşılması için tipik bazı testler uygulanabilir. Bunlar ıslak kağıt testi veya kum testi olabilir. Tüm bu testler, ayak tabanının yer ile nasıl temas ettiğini anlamaya yardımcı olur. Ek olarak bazı ayak hareketlerini denemek, düz taban derecesini öğrenmeye yardım edebilir.

Kum Testi

Oldukça basit bir testtir. Çoğu insan plajda vakit geçirmeyi sever ve bu testi uygulamak için yalnızca kuma basmak gerekir. Kişi standart ayakta durma pozisyonunda kuma basar. Daha sonra kumdaki ayak izi incelenir. Ayak izinde hiç boş kısım yoksa bu durum kişinin düz taban olduğunu gösterir. Sağlıklı bir ayakta sağ ayak için sol; sol ayak için sağ kısımda, bir miktar boşluk olması gerekir. Eğer boşluk olması gerekenden fazla ise bu başka bir problemin belirtisi olabilir.

Islak Kağıt Testi

Bu test için bir kova ve kuru bir a4 kağıdı yeterli olacaktır. Kişi, ayağını kovaya sokup ıslattıktan sonra kağıda basarak ayak izini inceler. Tıpkı kum testinde olduğu gibi ayak izinde belirli bir boşluk olması gerekir.

Ayak Parmağı Testi

Düz taban farklı derecelerde görülebilir. Bazı durumlarda ayak aksı daha esnektir ve kişi düz taban olduğunun farkında olmayabilir. Bu test için ayak baş parmağı geriye doğru itilmeli ve ayak tabanındaki boşluk incelenmelidir. Boşluk kısmında bir kavis oluşuyorsa düz taban belirtisidir. Ancak bu derecede bir düz taban çoğu zaman tedavi gerektirmez ve herhangi bir semptoma neden olmaz.

Tıbbi Testler

Çoğu durumda düz tabanlık evde kişinin kendisini teşhisi sonucu bir kliniğe başvurması ile kesin olarak anlaşılır. Klinikler ve sağlık kuruluşları fiziki muayenenin yanında tam teşhis için MR, CT veya Röntgen filmi isteyebilir. Böylece ayak incelenir ve herhangi bir sorun varsa teşhis edilir.

Tendonların incelenmesinde MR, kemiklerin durumunun anlaşılması için CT ve herhangi bir iltihabi durumun varlığını incelemek için röntgen kullanılabilir. Tüm bu testler hastanın durumunu, düz tabanlığın derecesini ve olası tedavi yöntemlerini kararlaştırmak için yapılır. Her zaman tüm teşhis yöntemlerinin kullanılması gerekmeyebilir. Hastanın durumuna göre bir veya birkaçı tercih edilebilir.

Düz Tabanlık Dereceleri

2 tip düz tabanlık bulunur. Bunlar sert (rijit) ve esnek pes planus olarak adlandırılır. Düz tabanlık derecesi kişinin semptomlarını, alacağı tedaviyi ve gündelik yaşamını etkileyebilir. Pes planusun derecesi, ne kadar ilerlediğini anlatır.

Sert düz tabanlık çoğu zaman daha fazla semptom verir ve tedavisinde cerrahi yöntemler kullanılabilir. Diğer taraftan esnek pes planus genellikle herhangi bir sağlık sorununa yol açmaz ve çok az fark edilir. Nüfusun yaklaşık 1/7’sinde esnek düz tabanlık bulunur.

Çocuklarda düz tabanlık ameliyatsız tedavi edilebilir mi

Düz Tabanlık Tedavisi

Düz tabanlık tedavisinde çocuk ve yetişkin bireylerde farklı yöntemler kullanılabilir. Çocuklar genellikle tedaviye ihtiyaç duymaz. Diğer taraftan yetişkinlikte, düz tabanlık durumunun derecesine göre istirahat, ağrı yönetimi veya cerrahi tedavi seçenekleri uygulanabilir.

Çocuklarda Pes Planus (Düz Tabanlık) Tedavisi

Çoğu kez, çocuklardaki pes planus tedavi gerektirmez. Ancak nadiren semptomatik olan durumlarda, bazı tedavi yöntemleri uygulanabilir. Cerrahi tedavi yalnızca rijit (sert) düz taban durumunda tercih edilebilir. Yine de çocukların düz tabanlık tedavisinde cerrahi prosedürlerin kullanıldığı durumlar oldukça nadirdir. Bir çocukta düz tabanlık ile birlikte ağrı ya da erken yorulma şikayeti varsa bazı ayak egzersizleri ve ayakkabısının içine tabanlık kullanması önerilir. Kullanılacak tabanlık yürüme analizi yapılarak üretilmeli ve kişiye özel olmalıdır.

Yetişkinlerde Pes Planus (Düz Taban) Tedavisi

Çoğu zaman düz tabanlık için herhangi bir tedaviye ihtiyaç duyulmaz. Hastaların büyük çoğunluğu ağrısızdır ve düz tabanlık nadiren başka sağlık sorunlarına neden olur. Bu nedenle tedavisinde genellikle egzersizler ve istirahat tercih edilir.

Yetişkinlerde düz taban nedeniyle ortaya çıkan ağrı semptomunun giderilmesi için steroid olmayan antiinflamatuar (NSAIDS) ilaçlar kullanılır. Ancak çoğu zaman ağrı kesici kullanımına gerek duyulmaz. Bununla birlikte evde istirahat tedavinin önemli bir parçasıdır.

Yetişkin düz tabanlığında da en sık baş vurulan tedavi yöntemi tabanlıklardır. Yürüme ya da basış analizleri yapılarak üretilen kişiye özel tabanlıklar ağrıyı azaltabilir ve yürümeyi kolaylaştırabilir. Bu nedenle cerrahi yapılmadan önce mutlaka denenmelidir.

Yetişkin pes planus vakalarında ancak belirli durumlarda cerrahi prosedürlere başvurulur. Cerrahi seçeneğinin uygulanması için hastanın semptomatik olması, düz tabanlık derecesinin yüksek olması veya pes planusun vücudun diğer bölgelerinde anatomik sorunlara yol açması gibi durumlar beklenir. Tedavinin nasıl olacağı kişide düz tabanlığa neden olan duruma göre değişir. Esnek düz tabanlık durumlarında cerrahi yöntemler tercih edilmeyebilir ancak sert (rijit) düz tabanlığın ameliyat ile tedavi edilmesi gerekebilir.

Düz tabanlık için ameliyat olmak şart mı

Düz Tabanlık Ameliyatı

Düz tabanlık tedavisinde ameliyat her zaman son seçenek olarak kullanılır. Çoğu durumda herhangi bir cerrahi müdahaleye gerek duyulmaz ancak hastalığın altında yatan nedene göre hastanın ameliyata ihtiyacı olabilir. Doktor en doğru tedavi seçeneğini belirleyecektir.

Düz tabanlık ameliyatı hastada pes planusa neden olan durumun cerrahi işlemler ile onarılmasını içerir. Zaman içindeki dejenerasyona bağlı oluşan veya artrit gibi bir durumun eşlik ettiği pes planusun tedavisi görece daha zordur.

Düz taban ameliyatı genellikle başarı ile sonuçlanır ve hastalar yaklaşık 3 ay sonra iyileşir. Ameliyat ortalama 30 dakika kadar sürer ancak bu süre değişebilir. Doktor tedavi süreci hakkında hastaya özel durumları açıklayacaktır.

Düz Tabanlık Ayakkabı Seçimi

Düz tabanlık ayakkabı seçimi tedavide önemli bir yer kaplayabilir. Yürüyüşün düzeltilmesi, bölgeye daha az bası yapılması veya ağrı semptomun yönetilmesi için özel üretilmiş ayakkabılar, botlar ve tabanlıklar kullanılabilir. Bazı durumlarda doktor, ameliyat sonrası özel ayakkabılar önerebilir. Ancak bunların bir tedavi olmadığı yalnızca mevcut durumun kontrol altına alınması için yapıldığı unutulmamalıdır.

Sıkça Sorulan Sorular

Düz Tabanlık Polisliğe Engel Mi?

Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği içerisinde belirtilen,” Yürüyüşe tam engel olan flask düz tabanlık” ve “Spastik düz tabanlık” durumları, polis olmaya engel durumlar olarak görülür. Ancak fonksiyonel olan esnek düz tabanlık bir sorun teşkil etmez.

Düz Tabanlık Askerliğe Engel Mi?

Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı Sağlık Yeteneği Yönetmeliği 66. Maddesinde belirtildiği gibi, Spastik düz tabanlık ve Flask düz tabanlık durumları askerliğe engel teşkil eder. Ancak engel teşkil etmesi için tanıda birlikte bulunması gereken birkaç durum bulunur.

Düz Tabanlık Genetik Mi?

Düz tabanlık genetik bir ayak deformitesi türüdür. Ancak bazı durumlarda, akut yaralanmalar, zamanla gelişen dejenerasyonlar ve nadiren kalıtsal hastalıkların bir sonucu olarak ortaya çıkabilir.

Düz Tabanlık Ağrı Yapar Mı?

Düz tabanlık ağrı semptomuna neden olabilir. Ancak bu durum oldukça nadir görülür. Ağrı yönetimi için doktor tarafından steroid olmayan antiinflamatuar ilaçlar reçete edilebilir; istirahat ve bazı egzersizler önerilebilir.

Düz Tabanlık Boyu Etkiler Mi?

Düz tabanlık ayak tendonlarını ve kemiklerini ilgilendiren bir çeşit deformitedir. Boy uzunluğu veya kişinin dengesi gibi konular ile düz tabanlık arasına bir ilişki bulunmaz. Diğer yandan düz tabanlık nadiren bacak ve kalça ile ilgili sorunlara yol açabilir.

Düz Tabanlık Kendiliğinden Düzelir Mi?

Çocukluk çağında ortaya çıkan esnek düz tabanlık çoğu zaman 2 ila 3 yaşlarına kadar kendiliğinden düzelir. Düz tabanlığın asemptomatik ve esnek olduğu durumlarda genellikle bir tedaviye ihtiyaç duyulmaz ve çocuğun yaşı ilerledikçe düzelebilir. Fakat genetik geçişli bir düz tabanlık var ise yeterli düzelme görülmez.

Önceki yazı
Donuk Omuz Sendromu
Sonraki yazı
Avasküler Nekrozu