Diz Kapağı (Patella) Çıkıkları

Diz kapağı kemiği yani patella, diz ekleminin en önemli kısımlarından biridir. Diz kapağında meydana gelen çıkıkla oldukça nadir görülür. Çıkık; tam çıkık (dislokasyon) ya da yarı çıkık (subluksasyon) şeklinde olabilir. Genellikle güçlü darbelere, dizin bir anda dönmesine bağlı olarak gerçekleşir. Ancak kişinin anatomik yatkınlığına bağlı olarak, basit bir darbe de diz kapağı çıkığına neden olabilir.

Diz kapağı çıkığı; genellikle 17 yaş altındaki kız çocuklarında görülür. Anatomik yatkınlığı olan kişilerde ise ailede diz kapağı çıkığı öyküsü yaygındır. Diz kapağı çıkığının altında yatan nedenlere göre, kişinin anatomik yapısı da değerlendirilerek, özel bir tedavi planı hazırlanmalıdır. Diz kapağı çıkığı olgularının ilk tedavisi diz kapağının dizi zorlamadan yerine oturtulması ve bacağın sabitlenmesidir. İlk tedaviden (yerine oturtma) sonra yarı çıkık durum devam ediyorsa ya da anatomik yatkınlık nedeniyle tekrar çıkma riski fazla ise cerrahi operasyon gerekir.

Ankara diz kapağı (patella) çıkıkları ve tedavisi için Prof. Dr. Hakan Özsoy ile iletişime geçebilir; randevu alabilirsiniz.

Diz Kapağı (Patella) Çıkığı Neden Olur?

Diz kapağı çıkığı, genellikle altta yatan gelişimsel kemik ya da yumuşak doku sorunlarına bağlı olarak gelişir. Bu anatomik sorunlar, diz eklemini çıkığa karşı daha açık hâle getirerek, çıkıklara zemin hazırlar.

• Diz eklemini çevreleyen yumuşak dokuların (özellikle diz kapağını sabitleyen bağların) normalden gevşek olması,
• Bacak dizilimindeki anatomik sorunlar, bacak diziliminin dışarı doğru (X-bacak şeklinde) olması,
• Diz kapağı (patella) kemiğinin uyluk (femur) kemiği üzerine yerleştiği bölgenin sığ olması diz kapağı çıkığı riskini artırır.

Eğer hastada bu rahatsızlıklardan biri söz konusuysa, fazla zorlanma olmadan da diz kapağı çıkığı olabilir. Bazı kişilerde patella kemiği doğuştan yarı çıkık durumdadır. Bu tip hastalarda çıkık sıklıkla çömeldiği yerden kalkarken ya da spor yaparken darbe olmaksızın oluşur. Ancak bu sorunlar yoksa, ilk çıkığın oluşması için dizin şiddetli bir şekilde dönmesi, ya da diz kapağına yandan gelen ciddi bir darbe alması gerekir. İkinci ve üçüncü, tekrarlayan diz kapağı çıkığı durumlarında ise darbenin şiddetli olması gerekmez. Diz kapağı kolayca çıkabilir ve yeniden çıkık oluşma riski fazladır.

Diz Kapağı (Patella) Çıkığı Nasıl Anlaşılır?

Diz ani bir şekilde döndükten ya da hasar gördükten sonra, patella kemiğinin diz dış tarafına kaydığı net bir şekilde hissedilebilir. Bu ilk acının ardından, dizde ödem ve hareket kısıtlılığı hissedilir. Diz uzatıldığında, patella yeniden yerine oturmuş gibi hissedilebilir. Ancak bu yanıltıcı olabilir. Diz kapağı çıkığının belirtileri menisküs yırtıklarına da benzer. Bu nedenle sıraladığımız şikâyetlerin oluşması durumunda, kişinin zaman kaybetmeden uzmanlardan destek alması gerekir.

Normal diz kapağı (patella) ve uyluk kemiği (femur) yapısı. Diz kapağı uygun yerleşimde görülmekte.

Yana doğru çıkmış diz kapağı (patella).

Diz Kapağı Çıkığına İlk Müdahale:

Dizim döndü ne yapmalıyım?

Dizin dönmesi sonucunda diz kapağında ödem ve kayma görülüyorsa, ilk yapılması gereken soğuk kompres ile dokuların rahatlatılmasıdır. Bacak düz uzatıldığında kendiliğinden yerine oturabilir. Eğer ağrı çoksa diz olduğu pozisyonda sabitlenmeli ve en yakın sağlık kuruluğunda anestezi altında diz kapağı yerine oturtulmalıdır.

Çıkık yerine oturduktan sonra iyileşme süreci mutlaka takip edilmelidir. Çünkü diz kapağı çıkıkları tekrarlayabilir veya çıkık yarı – çıkık durumunda kalmış olabilir. Gözlem sürecindeki hastanın ağrılarını dindirebilmek ve rahat etmesini sağlamak için bir süre dizlik kullanılması tavsiye edilir. Bu süreçte Röntgen, MR ve bilgisayarlı tomografi (BT) ile diz kapağı ve diz eklemi görüntülemesi yapılabilir.

Menisküs yırtılmış mıdır?

Diz kapağı çıkığı, doğrudan menisküs yırtığına neden olmasa da dize gelen şiddetli travma sonucu menisküs dokuları hasar görmüş olabilir. Bazı durumlarda da diz kapağı çıkığı, menisküs yırtığı ile karıştırılır. Bu nedenle kesin tanı için ortopedi uzmanının değerlendirmesi şarttır. Ankara diz kapağı çıkığı ve menisküs tedavisi hakkında daha detaylı bilgi almak için, iletişim bilgilerimizden uzman doktorumuzla iletişime geçebilirsiniz.

Diz Kapağı Çıkıklarında Ameliyatsız Tedavi Mümkün Mü?

Diz kapağı çıkıklarında ameliyatsız tedavi mümkündür. Özellikle ilk kez çıkıktan sonra eğer hastada gelişimsel olarak kemik ve yumuşak doku bozukluğu yoksa yani tekrar çıkık yatkınlığı yoksa veya eklemde ek kıkırdak, kemik veya menisküs hasarı yoksa  hastaya cerrahi olmayan tedavi uygulanır. Burada dizlik kullanımı gereklidir ve tedavi sürecinde rehabilitasyon gerekir.

Diz Kapağı Çıkığı Tekrarlar Mı?

Diz kapağı çıkığı görülen hastalarda, yeniden çıkık olma riski %15-44 civarındadır. Özellikle anatomik yatkınlık söz konusuysa, ikinci çıkıktan sonra, patellanın sürekli risk altında olacağını söyleyebiliriz. Bu nedenle ailesinde diz kapağı çıkığı öyküsü olan, kemik ve yumuşak dokuları hasarlı olan hastalarda en başarılı sonuçlar cerrahi ile alınır.

Ankara Diz Kapağı Ameliyatı Fiyatları

Eğer ilk müdahaleden sonra, eklemde yarı çıkıklık varsa ya da büyük kıkırdak-kemik dokuları eklemde serbest şekilde görülüyorsa, bu durumda ameliyat gereklidir. Diğer yandan tekrar çıkma ihtimali yüksekse (anatomik bozukuk durumu) cerrahi gerekir. Benzer şekilde tekrarlayan çıkık olgularında da cerrahi tedavi tercih edilir.

Diz kapağı çıkıklarında cerrahi tedavi kararında patella kemiğinin yapısına, patellanın üzerinde hareket ettiği oluğun derinliğine, bacaktaki dizilim durumuna, patellayı bağlayan bağların gevşeklik durumuna bakılarak farklı tedavi yaklaşımları tercih edilebilir. Burada hastada Röntgen grafileri ve MR (Manyetik Rezonans) ya da BT (bilgisayarlı tomografi) ile yapılan ölçümler cerrahi tedavinin şeklinin belirlenmesinde çok önemlidir. Diğer yandan hastanın yaşı, cinsiyeti ve önceki ortopedik ameliyatları da tedavi planında önemli yer tutar.

Yapılabilecek ameliyatlar;

• Diz artroskopisi ile eklemin tamamının (menisküs ve bağlar da dahil) değerlendirilmesi,
• Patellayı sabitleyen bağlarınyeniden yapılması (medial patellofemoral ligaman -MPFL- rekonstrüksiyonu)
• Patellanın kaval kemiği (tibia) üzerinde yapıştığı kemik parçanın yerinin düzeltilmesi (tibia tüberkül osteotomisi)
• Uyluk kemiğindeki oluğun derinleştirilmesi (trokleoplasti)

Yarı çıkık olan diz kapağı

Cerrahi sonrası yerine oturmuş olan diz kapağı

Ankara diz kapağı çıkıkları ve tedavisi hakkında tüm merak ettikleriniz için Prof. Dr. Hakan Özsoy ile iletişime geçebilirsiniz.