Diz Artroskopisi

Dizler yaşam boyunca büyük yükler taşır ve bu durum onlarda bazı sorunların oluşmasına neden olabilir. Diz artroskopisi diz ve eklem ile ilgili problemlerin tanısı ve tedavisinde kullanılan minimal invaziv (küçük kesilerden yapılan) bir işlemdir. Görece basit bir işlem olduğundan, çoğu diz ve diz eklemi sorunu için tercih edilir. Çoğu durumda hasta ve doktor konforu açısından eski dönem açık ameliyatlara göre oldukça avantajlıdır.

Diz Artroskopisi Nedir?

Diz Artroskopisi, diz eklemi ve içerisindeki yapıların ilgilendiren sorunlarının tedavi edildiği minimal invaziv cerrahi işlemdir. Eklem ağrıları, eklemlerdeki sıvı birikmesi, şişlik, menisküs yırtıkları veya bağ zedelenmeleri gibi birden fazla durumun tanısı ve tedavisinde kullanılır.

Artroskopi aslında diz ameliyatları için kapalı cerrahi tekniği ifade eder. Bu ameliyat sırasında büyük kesiler yapılmaz ve artroskop isimli bir kamera cihazı kullanılır. Diz bölgesinde 0,5 cm boyutunda 2 kesi yapılarak gerçekleştirilen Diz Artroskopi Ameliyatı görece zahmetsiz bir ameliyat tekniğidir. Bu nedenle çeşitli diz eklem sorunlarının tanısında ve tedavisinde kullanılan kolay bir yöntemdir. Böylece cerrahi işlem sırasında ve iyileşme sürecinde hastanın konforu en üst seviyede tutulur.

Artroskopik diz ameliyatı

Kapalı Diz Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Artroskopik diz ameliyatı, kapalı ameliyat tekniği ile yapılır. Bunun için hastanın dizine 0.5 santimetrelik 2 kesi yapılır. Böylece yapılan kesilerden kamera ve diğer cerrahi araçlar yerleştirilir. Tüm ameliyat kameradan gelen görüntünün TV ekranına yansıtılması ile yapılır.

Ameliyat Öncesinde

Doktor diz artroskopisi öncesi kan sulandırıcı ilaç alımını bırakmak gibi bazı isteklerde bulunabilir. Ameliyat günü nasıl hazırlanılması gerektiğinden bahsedecektir. Ameliyattan 1 gün önce duş sırasında ameliyat sahasının sabunla yıkanması enfeksiyonu önlemek açıdan önemlidir.

Ameliyat Sırasında

Standart bir artroskopik diz ameliyatı genel ya da spinal (belden iğne yapılarak) anestezi altında yapılır. Ne tür bir anestezi uygulanacağı hastanın talebi ve varsa ek hastalıkları ile ilgilidir. Bazı durumlarda genel anestezi kullanılarak hasta tamamen uyutulur, bazı durumlarda ise belden aşağıyı etkileyecek lokal anestezikler tercih edilebilir.

Kesi yapılmadan önce bölge sterilize edilir. Böylece herhangi bir enfeksiyon riski ortadan kalkar.

Doktor hastanın diz bölgesine 2 kesi yapar. Bunlar oldukça küçük kesilerdir. Yapılan kesilerden cerrahi araçlar yerleştirilir. Böylece dizin tamamen açılması gerekmez. Daha sonra, diz içini yıkamak için bir çeşit sıvı, solüsyon kullanılır. Bu sayede bölge rahatça görülebilir.

Diz artroskopisi veya kapalı diz ameliyatı sırasında kullanılan özel küçük aletler ile ameliyat gerçekleştirilir. Ameliyat sırasında hangi tekniklerin kullanıldığı veya hangi bölgenin hedeflendiği hastanın şikayeti ile ilgilidir. Hastanın sağlık sorununa göre değişiklik gösterebilir.

Diz artroskopi ameliyatı yaklaşık olarak 1 saat sürer. Elbette işlemin uzunluğu, ameliyatın ne için yapıldığı veya hastanın genel durumuna göre değişir. Ameliyatın tamamlanmasının ardından doktor kesi bölgelerini dikiş yaparak kapatır. Ameliyat sonrasında sıklıkla bandaj kullanılarak dizde şişme olması engellenir.

Diz Artroskopisi Ameliyatı Hangi Durumlarda Yapılır?

Artroskopik diz ameliyatı spor yaralanmaları, eklem iltihabı, menisküs yırtıkları, bağ zedelenmeleri, eklemde sıvı birikmesi gibi birden fazla durumun tanı ve tedavisinde kullanılır. En genel anlamda diz ve eklem yapısını etkileyen ve ameliyat gerektiren çoğu durumda artroskopik cerrahiye başvurulur.

Diz Artroskopi Ameliyatı şu durumlarda uygulanır:

  • Ön veya arka çapraz bağların yırtılması
  • Menisküslerin yırtılması
  • Hasar gören ya da zedelenen eklem kıkırdaklarının tedavisi
  • Eklem içerisindeki serbest dolaşan (eklem faresi) cisimlerin çıkarılması
  • Diz dokusunda çeşitli hastalıkların tanı ve tedavisi
  • Bazı diz eklemi içi kırıkların tedavisi,
  • Eklem içi bazı tümörlerin tanı ve tedavisi
  • Eklem içi enfeksiyon tedavisi

Kapalı Çapraz Bağ Ameliyatı

Diz artroskopisi kapalı çapraz bağ ameliyatı için kullanılabilir. Bu ameliyat bağ naklini gerektirdiğinden kişinin kendisinden veya doku bankasından tendon (greft) alınarak yeni bir çapraz bağ oluşturulur. Bu çapraz bağ o bölgeye kemik tüneller açılmak suretiyle sabitlenerek tedavi tamamlanır.

Çapraz bağ yaralanmaları başlangıçta ağrıya neden olmayabilir. İlk yaralanma sırasında ağrı olup sonrasında ağrı azalır ama dizde boşluk ve dönme şikayetleri devam eder. Beraberindeki menisküs ya da kıkırdak yaralanmalarının durumuna göre eklemde takılma, kilitlenme ya da şişlik de olabilir. Tanıyı koymak ve yaralanmanın boyutunu anlamak için Röntgen ve MRI tetkikleri kullanılır.

Kapalı çapraz bağ ameliyatı sonrası süreçte fizik tedavi iyileşme için önemlidir. Ağrı ve şişliği azaltmada işe yarayan bu teknik, dizin hareket kabiliyetini artırmak ve eklemler arasındaki bağlantıyı onarmada yardımcı olur.

Diz artroskopisi ameliyatında yapılan cerrahi

Kapalı Menisküs Ameliyatı

Menisküs zedelenmesi veya yırtığı diz ekleminde ağrı, şişlik, takılma veya kilitlenme şikayetlerine neden olur. Bu yırtığı tedavi etmek amaçlı artroksopik (kapalı) menisküs ameliyatı yöntemi uygulanır.

Artroskopik menisküs ameliyatı için birkaç farklı teknik kullanılabilir. Bu menisküs hasarının çeşidine bağlı olarak kararlaştırılır.

  • Menisküs Tamiri: Yırtık menisküsün tamir edilmesi.
  • Kısmi Menisektomi: Hasarlı veya yırtık menisküs parçasının çıkarıldığı operasyondur.
  • Menisküs Nakli: Menisküsün yerine kadavradan alınan menisküs ile ya da sentetik bir menisküs yapısı ile değiştirilmesi.

Ameliyatta menisküsün hasarlı parçaları dikilerek ya da dikilemecek parçaları minimum şekilde çıkartılarak cerrahi işlem yapılır. Bu işlemlerden sonra artroskopik menisküs ameliyatı tamamlanır.

Ortalama bir kapalı menisküs ameliyatı yaklaşık olarak 1 saat kadar sürer. Hasta genellikle aynı gün kısmi yük vererek ayağa kalkar.

Total Diz Protezi ile İlgili Hazırladığım Makalemi Okumayı Unutmayın!

Artroskopik Sinovektomi (Kapalı Sinovyal Doku Ameliyatı)

Eklemi çevreleyen iltihaplı ve tahriş olan sinovyal dokunun çıkarılması operasyonudur. İlaç tedavisiyle kontrol altına alınamayan durumlarda Artroskopik Sinovektomi uygulanır. “Sinovyum”, eklemi çevreleyerek katlanma, esneme gibi hareketleri kolaylaştıran bir sıvı salgılar. Sinovyum iltihaplandığında veya hasar gördüğünde daha fazla sıvı salgılanmasına yol açarak eklemde şişlik oluşturur.

Kapalı Sinovyal Doku Ameliyatı, artroskopik yöntem kullanılarak şişkin ve iltihaplı eklem içerisindeki sinovyal dokunu çıkarılır.

Artroskopik Lateral Gevşetme (Hatalı Diz Kapağı Yerleşimini Düzeltme)

Hatalı olarak dışa eğimli olan ve hareket kabiliyetini azaltan diz kapağının (patella) yeniden düzeltilmesi için gerçekleştirilen operasyondur. Artroskopik Lateral Gevşetme Ameliyatının amacı, diz kapağının uyluk kemiğine (femur) bağlandığı gergin “retinakulum”un gevşetilmesi ile düşük işlevli diz kapağının onarılması sayesinde ağrıyı azaltmak ve hareketliliği artırmaktır.

Operasyon sonrasında diz kapağı normal hizasına geri döndürülür. Diz kapağındaki aşırı basınç ve temas giderilir.

Artroskopik diz ameliyatı riskleri nelerdir

Artroskopik Diz Ameliyatının Avantajları Nelerdir?

Ameliyatın kısa süre içerisinde tamamlanması ve diz eklemi açılmadan tedavi yapılması sayesinde hasta kısa sürede taburcu olabilmektedir. Açık diz ameliyatı yapılmadığı ve bu yüzden büyük kesiler yapılmadığı için açık diz ameliyatına kıyasla daha hızlı iyileşme gözlemlenir. Kesiler kapatılırken genellikle estetik dikiş materyalleri kullanılır. Bu nedenle Artroskopik Diz Ameliyatı sonrasında yara izleri kalıcı olmaz.

Diğer artroskopik diz ameliyatı avantajları şunlar olabilir:

  • Daha hızlı iyileşme: Kapalı teknik ile yapılan ameliyatlarda hasta konforu daha yüksektir. Büyük kesiler yapılmadığı için iyileşme daha hızlı gerçekleşir.
  • Ameliyat sonrası daha az ağrı: Daha küçük kesirlerin kullanılması ve ameliyatın görece daha basit olması, ameliyat sonrası ağrıları hafifletebilir. Büyük ameliyatlardan sonra ağrı olması normaldir ancak kapalı teknikle yapılan artroskopi ameliyatı sonrası hastanın büyük bir ağrı yapması beklenmez.
  • Kısa süreli ve basit bir operasyondur: Çoğu açık ameliyata göre kısa sürer. Ortalama bir diz artroskopisi sorunun ne olduğuna ve hastanın durumuna göre değişmekle beraber yaklaşık 1-1.5 saat kadar sürer. Üstelik cerrahi operasyon sonrası uzun süreli bir müşahede gerekmez.
  • Kan kaybı açık diz ameliyatına kıyasla odlukça düşüktür: Cerrahi kesilerin küçük olması ve cerrahi işlemler için kamera kullanılması kan kaybını azaltır.
  • Küçük ve hızlı kapanan yara: Daha küçük yaralar daha hızlı kapanır. Açık ameliyatların aksine artroskopik ameliyatlarda yapılan kesiler 1 cm’den küçüktür. Bu neden hastanın normal hayata dönme süresi genellikle daha kısa olur.
  • Estetik olarak yara izinin hızlıca kaybolması: Hem yapılan kesilerin küçük olması hem de günümüzde estetik dikiş materyallerinin kullanılması yara izlerinin kalıcı olmasını engeller.
  • Eklem tedavisinden sonra hareket kabiliyetindeki azalma ve iltihap oluşma durumu minimuma iner: Açık veya büyük ameliyatlardan sonra diz ve bacaktaki hareket kısıtlaması da büyük olacaktır. Artroskopi sonrası uzun süreli istirahat gerekmeyebilir. Diğer yandan enfeksiyon oranı açık cerrahiye kıyasla daha düşüktür.
  • Günlük yaşama dönüş hızlanır: Kapalı teknikle yapılan artroskopi ameliyatının en büyük avantajı, normal hayata dönme süresinin oldukça kısa sürmesidir.

Ön Çapraz Bağ Kopması ile İlgili Hazırladığım Makalemi Okumayı Unutmayın!

Kapalı Diz Ameliyatının Riskleri Nelerdir?

Tedavi, diz kapaklarının açılmasını gerektirmediği için açık cerrahi müdahalelerden daha az risk taşımaktadır. Güvenilir bir tıbbi ekibin yaptığı diz ameliyatı riski düşük cerrahi işlemlerden biridir.

Kapalı diz ameliyatı her artroskopik cerrahi operasyonun taşıdığı bazı ameliyat komplikasyonları riskini taşır. Ancak bu nadiren görülen bir durumdur. Bu konuda tecrübeli bir ekibin ameliyatı yapması, ameliyat sırasında ve sonrasında yaşanabilecek komplikasyon riskini önemli ölçüde düşürür. Ameliyat sonrası kan pıhtısı oluşmaması için kan sulandırıcı kullanımı önemlidir. Enfeksiyon riski düşük olmakla beraber ameliyat öncesi ve sonrası antibiyotik kullanımı önem taşımaktadır. Diğer taraftan eklemde hareket kaybı olmaması için erken rehabilitasyona başlanmalıdır.

Diz Artroskopi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

Çoğu hasta Artroskopik Diz Ameliyatından sonra ertesi gün taburcu edilmektedir. Doktor birkaç gün istirahat edilmesini önerebilir. Diz artroskopisi sonrası dizde küçük ölçekli ağrılar ve şişlikler normaldir. Birkaç gün içerisinde ağrı, şişlik ve morluklar iyileşecektir. Ağrı yönetiminde steroid olmayan antienflamatuar ilaçlar kullanılır.

Bacağınızı dinlendirmeniz ve yüksekte tutmanız önemlidir. Ağrı ve şişlik geçene kadar günde en az iki defa buz tamponu yaparak 30 dakika beklemeniz önerilir. İyileşme sürecinin sorunsuz atlatılması için gerekiyorsa fizik tedavi süreci aksatmamalı ve diz egzersizleri önerildiği şekilde uygulanmalıdır. .

Ameliyat sonrası erken dönemde yürürken ağrı olması doğal bir durumdur. Ağrıyı azaltmak ve hareket kabiliyetini artırmak için koltuk değneği kullanılabilir. Bu ağrıları minimuma indirmek için doktor basit ağrı kesiciler reçete edebilir. Operasyonun ardından doktorun tavsiyesi ile basit hareket egzersizleri yapılabilir. Bu sayede iyileşme sürecini hızlandırmak ve dizin eski fonksiyonunu kazanmasını sağlamak kolaylaşır.

Doktor, hastaya ameliyat sonrası bir egzersiz planı önerebilir veya bir fizik tedavi uzmanına yönlendirebilir. Tüm bu fizyoterapi uygulamaları ve egzersizler dizin eski gücüne kavuşması, fonksiyonlarını tekrar kazanması için yapılır.

Ameliyatın hemen ardından su geçirmez bantlarla yara örtüleceği için duş yapılabilir. Genellikle pansumanın değiştirilmesi önerilmez. Eğer yaradan kanam veya sızıntı olursa bunu doktorunuza bildirmek gerekir.

Diz artroskopisi sonrası araba kullanmak için birkaç hafta beklemek gerekebilir. Hastalar genellikle ameliyattan 2 ila 4 hafta sonra araba kullanmaya başlar.

Arka Çapraz Bağ Zedelenmesi ile İlgili Hazırladığım Makalemi Okumayı Unutmayın!

Sıkça Sorulan Sorular

Artroskopik Diz Ameliyatı Kaç Saat Sürer?

Artroskopik diz ameliyatı ortalama olarak 1-1.5 saat sürer. Ancak bu süreye ameliyata hazırlık süreci dahil değildir. Ameliyatın süresi hastanın yaşı ve ameliyatın ne için yapıldığı gibi kriterlere göre uzayıp kısalabilir.

Diz Artroskopisi Sonrası Şişlik Neden Olur?

Diz artroskopisi sonrası bir miktar şişlik olması normaldir. Bu şişlik veya ödem, ameliyat sırasında bölgeye solüsyon verilmesinden kaynaklanır. Çoğu zaman 1 ila 2 gün içerisinde şişlik kendiliğinden geçer. Tamamen atılması ise birkaç haftayı bulabilir.

Kapalı Diz Ameliyatından Kaç Gün Sonra Ayağa Kalkılır?

Kapalı diz ameliyatı sonrası aynı gün koltuk değneği veya yürüteç kullanılarak hasta ayağa kalkar. Üzerine yük verip vermemek yapılan işleme göre değişir. Çoğunlukla ilk günden itibaren ayak ucuna basarak ameliyatlı bacağa kısmi yük verilebilir. Yapılan ameliyata göre farklılık göstermekle birlikte ameliyatlı bacağa ameliyattan 2-4 hafta sonra tam yük vermek mümkün olmaktadır.

Önceki yazı
Ayak Bileği Kırığı
Sonraki yazı
Diz Eklemi Prp Tedavisi